Otomotiv Lojistiğinin Yeri, Önemi, Gelişimi

Marmara Bölgesi Otomotiv Lojistik Planlaması

İÇİNDEKİLER

1 OTOMOTİV LOJİSTİĞİNİN YERİ, ÖNEMİ, GELİŞİMİ ............................................... 35
1.1 Türkiye de Otomotiv Lojistiği ................................................................................... 36
1.2 Otomotiv Lojistiğinin Taşıma Sistemlerine Göre Dağılımları .................................. 36
1.3 Türkiye’de Otomotiv Lojistiği Büyüme Beklentileri ................................................ 39
2 OTOMOTİV SEKTÖRÜ LOJİSTİK İHTİYAÇLARI ...................................................... 43
2.1 Lojistik İhtiyaçlar ....................................................................................................... 43
2.2 Otomotiv Lojistiğinde İş Akışları .............................................................................. 44
2.2.1 Deniz Yolu CBU İhracatı İçin Gerekli Evraklar ................................................ 47
2.2.2 Limanlarda Araç Lojistiği Hizmetleri ................................................................ 51
2.2.2.1 Elleçleme Hizmetleri ................................................................................. 52
2.2.2.2 Ardiye Hizmetleri ...................................................................................... 52
2.2.3 Limanda Gemiye Verilen Hizmetler .................................................................. 53
2.2.3.1 Kılavuzluk Hizmetleri ................................................................................ 53
2.2.3.2 Römorkör Hizmetleri ................................................................................. 53
4
2.2.4 Araç Lojistiği Yapan Limanlardaki Araç Park Sahası Hizmetleri ..................... 53
2.2.4.1 PDI (“Pre Delivery Inspection”) Teslim Öncesi Kontroller ...................... 54
2.2.4.2 Son Kontrol İşlemleri - LPR (“Last Point of Rest”) .................................. 54
2.2.4.3 İlk Kontrol İşlemleri - FPR (“First Point of Rest”) .................................... 55
2.2.5 Türk Limanlarında Araç Lojistiği Uygulamaları ............................................... 55
2.3 Otomotiv Lojistiğinde Maliyetler .............................................................................. 55
2.3.1 Lojistik Maliyetlerin Modellenmesi .................................................................. 57
2.3.1.1 Depolama Maliyetleri ................................................................................ 58
2.3.1.2 Envanterde Tutma Maliyetleri ................................................................... 59
2.3.1.3 Taşıma Maliyetleri ..................................................................................... 60
2.3.1.4 Elleçleme Maliyetleri ................................................................................. 60
2.3.1.5 Toplam Maliyet .......................................................................................... 61
2.3.2 Marmara Bölgesi Otomotiv Lojistiğinde Liman Maliyetleri ............................. 63
2.4 Demiryolu Terminalleri ............................................................................................. 64
2.4.1 Demiryolu Terminallerinde Araç Lojistiği Hizmetleri ...................................... 65
2.4.2 Türkiye’deki Demiryolu Terminallerinde Uygulamalar .................................... 66
2.5 Havayolu Kargo Terminalleri .................................................................................... 66
2.6 Otomotiv Lojistiğinde Karayolu Taşımacılığı ........................................................... 67
2.7 Nakliye Firmaları ....................................................................................................... 69
3 TÜRKİYE’DE OTOMOTİV LOJİSTİĞİ VE PLANLAMASI ........................................ 71
3.1 Mevcut Lojistik Planlama Çalışmaları ....................................................................... 71
3.1.1 İstanbul Metropoliten Planlamasında Lojistik ................................................... 71
3.1.2 Trakya Bölge Planlamasında Lojistik (TRAKAP) ............................................ 75
3.1.3 Devlet Planlama Teşkilatı Ulaştırma Özel İhtisas Komisyonu Raporu ............. 77
5
3.2 Sivil Toplum Kuruluşlarının Marmara Bölgesi için Yapmış Oldukları Lojistik
Planlama Çalışmaları ............................................................................................................. 80
3.2.1 Batı Anadolu Lojistik Organizasyonu (BALO) Çalışması ................................ 80
3.2.2 Kocaeli Endüstriyel Dönüşüm Projesi ............................................................... 81
3.3 Uluslararası Kuruluşlarca Yapılan Lojistik Planlama Çalışmaları ............................ 83
3.3.1 Türkiye için Ulaşım Altyapı İhtiyaçlarının Değerlendirmesi için Teknik Yardım
Çalışması (TINA) ............................................................................................................... 84
3.3.2 OECD İstanbul Raporu ...................................................................................... 85
3.3.3 JICA Marmara Denizinde Liman Geliştirme Master Planı ............................... 86
4 MARMARA BÖLGESİNDEKİ OTOMOTİV ÜRETİM MERKEZLERİNİN LOJİSTİK
YÖNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ ........................................................................................ 89
4.1 Otomotiv Sektörünün Marmara Bölgesinde Kümelenmesi ve Lojistik ..................... 89
4.2 Marmara Bölgesindeki Üretim Yerlerinin Coğrafi Yerleşimi ................................... 92
4.2.1 Oyak-Renault ..................................................................................................... 93
4.2.2 Tofaş .................................................................................................................. 93
4.2.3 Ford Otosan ........................................................................................................ 94
4.2.4 Toyota ................................................................................................................ 95
4.2.5 Hyundai .............................................................................................................. 96
4.2.6 Honda ................................................................................................................. 97
4.2.7 Kümelenmede Lojistik Terminaller ................................................................... 98
4.3 Marmara Bölgesi’nde Otomotiv Lojistik Terminalleri ............................................ 100
4.3.1 İzmit Körfezindeki Araç Elleçlemesi Yapan Limanlar ................................... 100
4.3.1.1 Derince Limanı ........................................................................................ 101
4.3.1.2 Yılport ...................................................................................................... 103
4.3.1.3 Evyap Limanı ........................................................................................... 104
6
4.3.1.4 Auto Port-Gölcük ..................................................................................... 106
4.3.1.5 Yeniköy .................................................................................................... 107
4.3.2 Gemlik Körfezindeki Araç Elleçlemesi Yapan Limanlar ................................ 108
4.3.2.1 Gemport ................................................................................................... 108
4.3.2.2 Borusan Lojistik Limanı .......................................................................... 111
4.3.2.3 Roda Limanı ............................................................................................. 114
4.3.3 Karadeniz’deki Araç Elleçleme Yapan Limanlar ............................................ 114
4.3.3.1 Zonguldak Limanı .................................................................................... 115
4.3.3.2 Samsun Limanı ........................................................................................ 116
4.3.4 Ege Bölgesindeki Araç Elleçleme Yapan Limanlar ........................................ 116
4.3.4.1 İzmir Limanı ............................................................................................ 116
4.3.5 Marmara Bölgesi Başlıca Oto Elleçleyen Limanları ve Kapsitelerinin
Değerlendirilmesi ............................................................................................................. 117
4.3.6 Marmara Bölgesi Başlıca Oto Elleçleyen Limanlarında Ek Kapasite İhtiyaç
Değerlendirmesi ............................................................................................................... 118
4.3.6.1 Senaryo 1: Trakya Bölgesi’nde Yeni Bir Ana Sanayi Fabrikası ............. 120
4.3.6.2 Senaryo 2: Üretim Kapasitesinin Güney ve Doğu
Marmara’da Oluşması .................................................................................................. 121
4.4 Araç İhracatında Teslimatın Yapıldığı Başlıca Önemli Limanlar ........................... 121
4.4.1 Akdeniz Limanları ........................................................................................... 122
4.4.1.1 Barselona Limanı – İspanya ..................................................................... 122
4.4.1.2 Koper Limanı - Slovenya ......................................................................... 125
4.4.2 Pire Limanı – Yunanistan ................................................................................ 129
4.4.3 Kuzey Avrupa Limanları ................................................................................. 131
4.4.3.1 Zeebrugge Limanı - Belçika .................................................................... 131
7
4.4.3.2 Roterdam Limanı-Hollanda ..................................................................... 133
4.4.3.3 Southampton Limanı-İngiltere ................................................................. 134
4.4.4 Türk Limanlarıyla Avrupa Limanlarının Karşılaştırılması .............................. 135
4.4.4.1 Liman Alanlarının Karşılaştırılması ........................................................ 135
4.4.4.2 Araç Eleçleme Miktarları Yönünden Karşılaştırma ................................ 137
4.4.5 Veri Zarflama Analizi ve Marmara Bölgesi Limanları ile Avrupa Limanlarının
Performans Karşılaştırması .............................................................................................. 138
4.4.5.1 Veri Zarflama Analizi .............................................................................. 138
4.4.5.2 Marmara Bölgesi Limanları Performans Analizi ..................................... 140
5 MARMARA BÖLGESİ OTOMOTİV LOJİSTİĞİ TEMEL SORUNLARI ................... 143
5.1 Otomotiv Lojistiğinde Konsolidasyon Ve Dekonsolidasyon .................................. 143
5.1.1 Otomotiv Lojistiğinde Konsolidasyon ............................................................. 143
5.1.2 Otomotiv Lojistiğinde Dekonsolidasyon ......................................................... 145
6 LOJİSTİK UYGULAMALAR ........................................................................................ 149
6.1 Denizyolu Hatları ..................................................................................................... 149
6.2 Blok Tren Taşımacılığı ............................................................................................ 153
6.2.1 Türkiye de Araç Lojistiği ve Swap Body Uygulamaları ................................. 153
6.3 Ro-La Taşımacılığı .................................................................................................. 153
6.3.1 Marmaray Güzergâhında Ro-La ve Otomotiv Lojistiğine Etkileri .................. 154
6.4 Köseköy- Halkalı ..................................................................................................... 155
6.5 Marmara Bölgesinde Lojistik Planlama Çalışmaları ............................................... 157
6.5.1 İstanbul Demiryolu Banliyö Hatlarının 2009–2011 Yılları Arası Kapalı
Olmasının Otomotiv Lojistiğine Etkileri ......................................................................... 157
6.5.2 Bandırma-Bursa-Osmaneli Demiryolu Hattı Projesi ....................................... 160
6.5.3 Gebze-Bursa-İzmir Otoyolu Projesi ................................................................ 161
8
7 LOJİSTİK SORUNLAR VE ÇÖZÜM YAKLAŞIMLARI ............................................. 163
7.1 Lojistik Planlamayla İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ...................................... 163
7.2 Liman Alanlarıyla İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı .......................................... 165
7.3 Bölgede Bulunan Çok Sayıda Limanların Oluşturduğu Sorunlar ve Çözüm
Yaklaşımı ............................................................................................................................. 167
7.4 Liman Erişim Sorunları ve Çözüm Yaklaşımı ......................................................... 169
7.4.1 Gemlik Bölgesi Otomotiv Elleçlemesi Yapan Limanlarda Erişim Sorunları ve
Çözüm Yaklaşımları ........................................................................................................ 170
7.4.2 Yeniköy ve Auto Port Limanlarında Erişim Sorunları ve Çözüm
Yaklaşımları ..................................................................................................................... 170
7.4.3 Derince ve Evyap Limanlarında Erişim Sorunları ve Çözüm Yaklaşımları .... 171
7.5 Otomotiv Ana Üreticilerin Erişim Sorunları ve Çözüm Yaklaşımı ......................... 172
7.5.1 Kocaeli’nde Yerleşik Ana Üreticilerin Erişim Sorunları ve Çözüm
Yaklaşımı ......................................................................................................................... 173
7.5.2 Sakarya’da Yerleşik Ana Üreticilerin Erişim Sorunları ve Çözüm Yaklaşımı 173
7.5.3 Güney Marmara’da Yerleşik Ana Üreticilerin Erişim Sorunları ve Çözüm
Yaklaşımı ......................................................................................................................... 174
7.5.4 Güney Marmara’da Yer Alan Sanayi Bölgelerinden Faydalanma Sorunları ve
Çözüm Yaklaşımı ............................................................................................................. 176
7.6 Balkanlar ve Avrupa Pazarları Arasındaki Lojistik Bağlantı Sorunları ve Çözüm
Yaklaşımı ............................................................................................................................. 177
7.7 Doğu Avrupa’ya Yönelik Sevkiyatlarda Lojistik Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ... 179
7.8 İthalat – İhracat Araç Lojistiği Talep Dengesizliği Sorunları ve Çözüm Yaklaşımı 179
7.9 Avrupa Limanlarına göre Türk Limanlarının Maliyetlerinin Yüksekliği ile İlgili
Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ............................................................................................. 180
7.10 Havayolu Taşımacılığı ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı .............................. 181
9
7.11 Gümrük Geçişleri ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ..................................... 182
7.11.1 Gümrük Geçişleri ile İlgili Sorunları ve Çözüm Yaklaşımı ............................ 182
7.11.2 İhracat Taşıması Yapan Taşımacılara Sağlanan Kolaylıkların Uygulanması ile
İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ................................................................................ 183
7.11.3 İhracat Beyanname İşlemleri ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ............ 184
7.11.4 Liman Aktarımı İşlemleri iİle İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ................ 185
7.12 Liman Yönetimi ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ........................................ 185
7.13 Dahili Nakliye ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ........................................... 186
7.14 Lojisitik Süreçler ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ...................................... 187
7.15 Trakya Bölgesinde Otomotiv Sanayisi ile İlgili Sorunlar ve Çözüm Yaklaşımı ..... 188
7.16 Avrupa Birliği’nin Türk Tırlarına Kota Uygulaması ile İlgili Sorunlar ve Çözüm
Yaklaşımı ............................................................................................................................. 190
8 GENEL DEĞERLENDİRME ......................................................................................... 191
KAYNAKLAR ........................................................................................................................

---